Kovid pozitif olmak sizi üzmesin. Çoğu insan için – ve özellikle aşı olanlar için – COVID ciddi hastalıklara yol açmaz. COVID’li kişilerin yaklaşık yüzde 30’unda herhangi bir semptom görülmeyecektir.
Hafif ve hatta orta şiddette COVID hastalarının hastaneye gitmek yerine evde tedavi edilmesi muhtemeldir.
Geçen ay, daha şiddetli hastalık riski taşıyan hafif COVID’li kişiler için yeni ilaç tedavileri kullanıma sunuldu.
Beklenen belirtiler
Yaygın semptomlar boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı ve yorgunluktur.
Bazı kişilerde kas ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal veya tat ve koku kaybı da görülebilir.
Bunları normalde yaptığınız gibi parasetamol veya ibuprofen, bol sıvı, dinlenme ve sabırla tedavi edebilirsiniz.
Bazı insanlar daha şiddetli hastalık riski altındadır
COVID’li çoğu insan sadece hafif semptomlar gösterecek ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan bir ila iki hafta içinde iyileşecektir .
Bazı kişilerin COVID’den ciddi hastalık geliştirme riski daha yüksektir, bunlar:
- 65 yaş üstü kişiler
- aşılanmamış veya aşılarını tamamlanmamış kişiler
- hamileler.
Ve/veya aşağıdaki temel koşullardan bir veya daha fazlasına sahip olanlar da şiddetli COVID riski taşır:
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı , astım veya bronşektazi dahil akciğer hastalığı
- Kalp hastalığı
- Obezite (Vücut kitle indeksi 30 kg/m 2 ‘nin üzerinde )
- Şeker hastalığı
- Böbrek yetmezliği
- Bağışıklığı baskılayan koşullar (zayıf bağışıklık sistemi, bağışıklığı baskılayan ilaç kullananlar ).
Bu risk faktörlerinden bir veya daha fazlasına sahipseniz, özellikle COVID aşılarınız konusunda güncel değilseniz, doktorunuzla konuşun.
Doktorunuz, kanınızdaki oksijen seviyelerini takip etmek için bir nabız oksimetresi kullanmanızı önerebilir.
Düşen oksijen seviyeleri (%92’nin altında), daha ciddi bir hastalık geliştirdiğinizi gösterebilir ve daha fazla tedavi için hastaneye gitmeniz gerekebilir.
Şiddetli nefes alma zorluğunuz veya şiddetli göğüs ağrınız varsa, sizi hastaneye götürmesi için bir ambulans için 112’yi arayın.
Hafif COVID için hangi tedaviler mevcuttur?
Daha yüksek risk grubundaysanız, doktorunuz ayrıca COVID tedavisi için şu anda mevcut olan yeni ilaçlardan birinden fayda sağlayıp sağlayamayacağınızı değerlendirecektir :
- Oral antiviral tabletler Paxlovid veya molnupiravir (Bakanlık ücretsiz veriyor))
Bu ilaçlar, aşılanmamış ve ciddi hastalık için risk faktörleri taşıyan kişilerde ilk 5 günde alınırsa ciddi hastalık riskini azaltabilir.
Ayrıca aşılanmış, ancak bağışıklık sistemleri daha az etkili olduğu için aşının işe yarama olasılığı daha düşük olan kişilere de fayda sağlayabilirler. Bu, bir organ nakli geçirmiş kişileri ve kemoterapi görenler için romatoid artrit, Crohn hastalığı, multipl skleroz ve kanser gibi bağışıklık baskılayıcı tedavi gerektiren rahatsızlıkları olan kişileri içerir.
Bu ilaçların semptomların ortaya çıkmasından sonraki beş gün içinde verilmesi gerekir, bu nedenle mümkün olan en kısa sürede filyasyon ekibiyle konuşmanız önemlidir.
İlaçları kimler kullanmalı?
Bu ilaçlar herkes için uygun değildir.
Örneğin, Paxlovid (nirmatrelvir/ritonavir), yüksek tansiyon, epilepsi, depresyon ve diğerleri için yaygın olarak kullanılan birkaç ilaçla potansiyel olarak ciddi etkileşimlere sahiptir.
Oral antivirallerin hiçbiri hamilelikte önerilmez.
Bir aile hekimi başka hangi ilaçları yazabilir?
Evde hafif veya orta derecede COVID varsa ve ciddi hastalık geliştirme riski altındaysanız, doktorunuz ayrıca inhale steroid almanızı önerebilir.
Budesonid ve siklesonid, astımda da kullanılan steroid ilaçlardır.
Araştırmalar , bunların COVID’den kaynaklanan nefes darlığı riskini azaltabileceğini ve ilk semptomlarınızdan sonraki 14 gün içinde başlanırsa iyileşmeyi hızlandırabileceğini öne sürüyor.
Kötüleşirsen ne olur?
Hafif COVID’li çoğu insan herhangi bir tedavi görmeden iyileşir, ancak semptomlarınız kötüleşmeye başlarsa veya kan oksijen seviyeleriniz düşmeye başlarsa, doktorunuz diğer tedavi seçeneklerinin mevcut olduğu hastaneye gitmenizin sizin için en iyisi olduğuna karar verebilir.
Hastanede size aşağıdakiler gibi ilaçlar verilebilir:
- Virüsün çoğalma şeklini etkileyen remdesivir (intravenöz bir antiviral ilaç)
- Deksametazon, baricitinib veya tocilizumab. Bu güçlü anti-inflamatuar ilaçlar, vücudun inflamatuar yanıtının akciğerler üzerindeki zararlı etkilerini azaltır.
Ayrıca nefes darlığınız için oksijen verilir.
Normal ilaçlarımı alabilir miyim?
Çoğu durumda astım, diyabet veya yüksek tansiyon gibi durumlar için mevcut ilaçlarınızı almaya devam edebilirsiniz ve etmelisiniz.
Oral menopoz hormonal deplasman tedavisi alıyorsanız doktorunuzla konuşun. Doktorunuz, iyileşene kadar bunları durdurmanızı önerebilir. Hem şiddetli COVID hem de bazı menopoz hormonal tedavileri, kan pıhtılaşması riskini artırabilir.
