Otizm spektrum bozukluğu (OSB) için genetik risk taşıyan çocuklar muhtemelen günde saatlerini ekranlarına yapışık geçiriyor, ancak araştırmacılar bunun ekran süresinin OSB’ye neden olduğu anlamına gelmediğini söylüyor.
Araştırmacılar ayrıca, dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocukların, başlangıçta düşük düzeyde ekran kullanımıyla başlamış olsalar bile, yaşları ilerledikçe ekran sürelerini kademeli olarak artırdıklarını tespit etti.
Araştırmayı yapan Japonya’daki Nagoya Üniversitesi’nde tıp doçenti Dr. Nagahide Takahashi, “Çocuklukta uzun süre ekran başında kalmanın OSB/DEHB’nin bir nedeni olduğu öne sürülse de, bu çalışmanın sonuçları bazı insanların OSB nedeniyle ekran kullanmaya genetik bir yatkınlığı olabileceğini düşündürmektedir” dedi. Kendisi olarak görev yapmaktadır.
Takahashi üniversiteden yapılan bir basın açıklamasında, “OSB’li çocuklar genellikle insanlardan çok nesnelere ilgi duyduklarından, ekran başında geçirilen zaman OSB’nin bir nedeni olmaktan ziyade erken bir belirtisi olabilir” dedi.
Takahashi, “Hekimler, uzun süreli ekran süresinin OSB gelişimi için bir risk faktörü olduğu sonucuna varmanın doğru olmadığını bilmelidir” dedi.
Çoğu insan akıllı telefonlar, bilgisayarlar, televizyon ve video oyun sistemleri dahil olmak üzere dijital cihazlarda daha fazla zaman geçiriyor. Araştırmacılar bunun özellikle nörogelişimsel bozukluğu olan çocuklar için geçerli olduğunu söyledi.
Hamamatsu Üniversitesi’nden meslektaşlarıyla bir araya gelen Takahashi’nin ekibi, OSB ve DEHB’ye genetik yatkınlığı belirlemek için 437 çocuğun DNA’sındaki 6,5 milyon farklılığı inceledi.
Araştırmacılar daha sonra OSB/DEHB ile ilişkili genlerdeki değişikliklerin sayısını ve etkilerinin boyutunu dikkate alan bir genetik risk endeksi hesapladılar.
Bu endeks daha sonra 18, 32 ve 40 aylık bir grup küçük çocuğun ekranlı cihazları kullanarak ne kadar zaman geçirdiği ile karşılaştırıldı.
Araştırmacılar, OSB’ye genetik yatkınlığı daha yüksek olan çocukların erken çocukluk döneminden itibaren ekranlı cihazları günde 4 saatten fazla olmak üzere daha uzun süre kullandıklarını tespit etti. Ayrıca DEHB’li çocukların yaşları ilerledikçe ekranları daha fazla kullandıklarını tespit etmişlerdir.
Takahishi, “Genel olarak, genetik OSB riski taşıyanların günde yaklaşık üç saat ekran süresi olan grupta olma olasılığı 1,5 kat, dört saatten fazla ekran süresi olan grupta olma olasılığı ise 2,1 kat daha fazlaydı” dedi.
Takahashi, DEHB’li çocukların ekranlara aşırı maruz bırakılmasına karşı uyarıda bulundu.
“Sonuçlarımız, özellikle oyun bağımlılığı yaygın olduğu için, DEHB riski taşıyan çocukların çok fazla ekran süresine sahip olma riski altında olduğunu göstermektedir. DEHB’ye özellikle yatkın olan çocuklar için ekran süresi daha uzun olma eğiliminde olduğundan, ebeveynler ve bakıcılar bu konuda dikkatli olmalı ve bir sorun haline gelmeden önce bir önlem almalıdır.”
Takahashi, yakın zamanda Psychiatry Research dergisinde yayınlanan bulguların, ebeveynlerin çocukların davranışlarını yönetmelerine yardımcı olabileceğini söyledi.
“Nörogelişimsel bozukluğu olan çocukların ebeveynleri, çocuklarının ekran başında vakit geçirmesine izin verdikleri için kendilerini suçlu hissedebilir ya da başkaları tarafından eleştirilebilirler. “Ancak, alternatif davranışsal yönetim stratejileri sunmak da dahil olmak üzere bakıcılara yardım sunmayı tavsiye ediyoruz.”