Nature Communications dergisinde yayınlanan Manchester Üniversitesi’nin fareler üzerinde yaptığı bir araştırma, her gün aynı saatte egzersiz yapmanın vücudun iç saatlerini senkronize ederek potansiyel sağlık yararları sağlayabileceğini ortaya koyuyor. Hem beyindeki merkezi vücut saatini hem de eklemler ve omurgadaki yerel saatleri içeren bu senkronizasyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalık gibi hastalık risklerini azaltabilir ve düzenli egzersiz ritmi ile genel sağlık iyileşmesi arasında bir bağlantı olduğunu düşündürür.
Manchester Üniversitesi’nden araştırmacılar, her gün aynı saatte egzersiz yapmanın, öncelikle çeşitli vücut saatlerini senkronize ederek gizli sağlık yararlarını ortaya çıkarabileceğini keşfettiler. Fareler üzerinde yapılan ve Nature Communications’da yayınlanan bu çalışmada, tutarlı egzersizin beyindeki merkezi vücut saatini (suprakiazmatik çekirdek veya SCN) ve eklemler ile omurgadaki daha lokalize saatleri nasıl etkilediği araştırıldı.
Her gün tutarlı bir saatte egzersiz yapmanın bu yerel saatlerin SCN saatiyle senkronize kalmasına yardımcı olduğunu buldular. Önceki araştırmalar, periferik dokulardaki bu saatlerin yanlış hizalanmasının diyabet ve kardiyovasküler hastalık gibi sağlık sorunları riskini artırabileceğini göstermiştir. Çalışmanın kronobiyoloğu Qing-Jun Meng, uyku/uyanıklık döngüsüyle uyumlu sabah fiziksel aktivitelerinin, beynin merkezi saatinden iskelet dokularına zamanlama bilgisini iletebileceğini belirtti.
Araştırma, farelerin farklı zamanlarda koşu bantlarında egzersiz yaparken kıkırdak, omurlar arası diskler ve beyinlerindeki vücut saatlerinin izlenmesini içeriyordu. Sonuçlar, düzenli egzersiz zamanlamasının bu vücut saatlerinin senkronizasyonunu geliştirdiğini gösterdi. Bu senkronizasyon, kemik ve eklemlerin sağlığı için çok önemlidir ve spor performansından artrit gibi durumların gelişme riskine kadar çeşitli yönleri etkiler. Çalışmada ayrıca yaşlı hayvanlarda da benzer saat senkronizasyonu faydaları gözlemlendi ve bu da tutarlı egzersiz zamanlamasının farklı yaş gruplarında faydalı olabileceğini gösteriyor.
Bu bulgular, özellikle her gün aynı saatte yapılan düzenli egzersizin, potansiyel olarak çeşitli fizyolojik süreçleri etkileyerek, daha önce anlaşılandan daha geniş sağlık etkilerine sahip olabileceğini düşündürmektedir. Bu sonuçlar farelerde gözlemlenmiş olsa da, muhtemelen insanlarda da benzer etkilere sahiptir ve tutarlı egzersiz rutinlerinin genel sağlık ve zindeliğe nasıl katkıda bulunabileceğine dair içgörüler sunar.
Araştırmacılar, kemiklerin ve eklemlerin sağlığının, sporda ne kadar iyi performans gösterebileceğimizden sakatlanma veya artrit gibi rahatsızlıklara yakalanma olasılığımıza kadar her şey üzerinde etkisi olduğunu ve örneğin zaman dilimleri arasında seyahat eden sporcularda sakatlanma riskinin artabileceğini öne sürüyor.
