Bilim dünyasından umut verici bir haber: Yeni bir klinik deneyde, bilim insanları ilk defa bir hastanın lenf düğümüne, karaciğer hücreleri enjekte ederek bu bölgeyi bir tür mini karaciğere dönüştürmeyi başardılar.
25 Mart’ta, karaciğer yetmezliği çeken ve organ nakli bekleyen bir hastaya uygulanan bu deneysel tedavi, hastanın vücudunda küçük, ancak işlevsel bir karaciğer oluşturmayı amaçlıyor. Bu yöntem, LyGenesis adlı biyoteknoloji şirketi tarafından geliştirildi ve sağlıklı donör karaciğer hücrelerinin hastanın karın bölgesindeki bir lenf düğümüne enjekte edilmesini içeriyor. Hücrelerin yerleşip çoğalmaları sonucu, lenf düğümü kanı filtreleyebilen bir organa dönüşüyor.
Bu yenilikçi yaklaşım, hastalara, uygun bir donör bulunana kadar değerli zaman kazandırmayı ve sağlık durumlarını stabilize etmeyi hedefliyor. Nature dergisine göre, bu tedaviyi alan hasta klinikten taburcu edildi ve iyileşme sürecinde. Hastanın bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar alması, donör hücrelerin reddedilmesini önlemek için gerekiyor.
2025 ortasına kadar 12 hastanın dahil edilmesi planlanan Faz II deneyi, fareler, domuzlar ve köpekler üzerinde yapılan başarılı deneylerin ardından insanlarda da uygulanmaya başlandı. Hayvan deneylerinde, enjekte edilen donör hücrelerin, iki ay içinde kanı filtreleyebilen ve safra taşıyabilen mini karaciğerlere dönüştüğü görüldü.
Lenf düğümleri, zengin kan kaynaklarına sahip olmaları ve kan dolaşımındaki atıkları filtrelemeleri nedeniyle, karaciğer dokusunun büyümesi için ideal yerlerdir. İnsan vücudunda yaklaşık 800 lenf düğümü bulunuyor ve bu yöntemle birkaçının feda edilmesi, önemli bir sağlık riski oluşturmuyor.
Bu deneysel tedavinin geleceği üzerine yapılan araştırmalar sürüyor. Mini karaciğerin büyümesinin, hastanın mevcut karaciğerinden gelen kimyasal tehlike sinyallerine bağlı olduğu düşünülüyor. Bu sinyaller, mini organın gelişimini tetikleyebilir ancak organ kanı filtrelemeye başladığında bu sinyaller sona erebilir.
Araştırmacılar, tedavinin güvenliğini, hastaların hayatta kalma oranlarını ve stabil bir sağlık durumu için gereken mini karaciğer sayısını belirlemeyi hedefliyor. Faz II deneyinin başarılı olması durumunda, bu yöntem mevcut organ nakli sıkıntısını hafifletebilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde şu an yaklaşık 11.000 kişi karaciğer nakli bekliyor.
LyGenesis şirketi, hayvan deneylerindeki başarıları temel alarak, bu yöntemi böbrek ve pankreas gibi diğer organlar için de test etmeyi planlıyor. Bu, lenf düğümlerinde fonksiyonel organ dokusunun oluşturulup oluşturulamayacağını anlamaya yönelik geniş bir araştırmanın parçası.
