Yapay Tatlandırıcılar Gerçekten Diyabetlilere Yardımcı Oluyor Mu?
Yapay tatlandırıcıların diyabet tedavisindeki rolü sorgulanıyor. Bilimsel veriler, bu ürünlerin uzun vadede fayda sağlamadığını gösteriyor.
Diyabet ve Yapay Tatlandırıcılar
Tip 2 diyabet hastalarının genellikle şekeri azaltması gerektiği bilinir. Bu yüzden bazı uzmanlar, sükraloz gibi yapay tatlandırıcıları önerir. Splenda, sükraloz ve diğer yapay tatlandırıcılar üreten bir firma, Amerikan Diyabet Derneği’nin (ADA) Diyabet Gıda Merkezi’ne sponsor olmuştur. Ancak, ADA’nın eski beslenme direktörü, sükraloz içeren tarifleri onaylamayı reddettiği için bir dava açıldı.
Uzman Görüşleri ve Araştırma Bulguları
Uzmanlar, yapay tatlandırıcıların bazı durumlarda yardımcı olabileceğini, ancak zararlı etkileri de olabileceğini belirtiyor. Purdue Üniversitesi’nden Dr. Susan Swithers, “sükraloz gibi tatlandırıcıların uzun vadede anlamlı faydalar sağladığına dair çok fazla kanıt yok,” diyor. Araştırmalar, yapay tatlandırıcıların tüketiminin hastalığı önlemediğini, aksine Tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon ve felç riskini artırdığını gösteriyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2023’te yapay tatlandırıcıların kilo kontrolü veya hastalık riskini azaltmak için kullanılmaması gerektiğini öneren bir kılavuz yayınladı. Kılavuz, yüksek yapay tatlandırıcı tüketiminin vücut kitle indeksini artırdığını ve Tip 2 diyabet, kardiyovasküler olaylar ve felç gibi sağlık sorunları riskini artırdığını ortaya koydu.
Bağışıklık Sistemi ve Mikrobiyom Üzerindeki Etkileri
Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu’ndan Dr. Jotham Suez, yapay tatlandırıcıların bağırsak mikrobiyomunu bozarak glisemik kontrolü etkilediğini gösterdi. Araştırmalar, sükraloz, aspartam, sakarin ve stevia gibi tatlandırıcıların bağırsak bakterilerini değiştirdiğini ortaya koydu. Ancak, glukoz tolerans testleri farklı sonuçlar verdi, bu da yapay tatlandırıcıların etkilerinin kişisel mikrobiyomlara bağlı olarak değişebileceğini gösteriyor.
Diğer Sağlık Riskleri
Yapay tatlandırıcıların uzun vadeli etkileri üzerine yapılan araştırmalar, sistemik inflamasyon, metabolik hastalıklar, bağırsak mikrobiyotasının bozulması, karaciğer hasarı ve hücresel düzeyde toksik etkiler gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini göstermektedir. Ayrıca, sükraloz’un vücutta kalıcı olduğu ve plasentayı geçebildiği, bu nedenle prenatal ve neonatal dönemde risk oluşturduğu belirtilmektedir.
Sonuç ve Öneriler
Uzmanlar, yapay tatlandırıcıların diyabet yönetiminde kullanımı konusunda temkinli olunması gerektiğini vurguluyor. Diyabet hastalarının şekeri azaltması önerilirken, yapay tatlandırıcıların da dikkatli kullanılması gerektiği belirtiliyor. En güvenli seçenekler arasında şekersiz içecekler, özellikle su yer alıyor.
Dr. Robert Gabbay, ADA’nın baş bilimsel ve tıbbi yetkilisi, yapay tatlandırıcıların şekerli ürünler yerine makul miktarlarda kullanılabileceğini belirtiyor. Ancak, bu ürünlerin aşırı tüketilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Öne Çıkan Önemli Bulgular
- Yapay tatlandırıcılar, uzun vadede sağlığa zararlı olabilir.
- Yüksek yapay tatlandırıcı tüketimi, Tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir.
- Yapay tatlandırıcılar, bağırsak mikrobiyomunu olumsuz etkileyebilir.
- Sucralose, prenatal ve neonatal dönemde risk oluşturabilir.
KAYNAK:
Henüz yorum yapılmadı.