Nutrients dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir çalışmada , İspanya’dan araştırmacılar, Akdeniz diyetindeki (MedDiet) aromatik bitki ve baharatların tip 2 diyabetli (T2DM) hastaların glisemik profilleri üzerindeki etkisini araştırdılar. Çörek otu, tarçın, zencefil, kurkumin ve safranın açlık kan şekeri düzeylerini önemli ölçüde düşürdüğünü buldular.
T2DM, dünya çapında 460 milyon insanı etkileyen kritik bir sağlık sorunudur. Prevalansı son 40 yılda hızla artmış, tanıdan 10 yıl sonra hastaların %60’ında üç veya daha fazla komorbiditenin (yandaş ek hastalık) ortaya çıkmasına ve yılda 6,7 milyon ölüme neden olmuştur. Genetik, metabolizma ve çevre gibi çeşitli risk faktörleri hastalığı etkiler. Etnik köken ve aile geçmişi gibi değiştirilemeyen faktörler rol oynasa da, fiziksel aktivite eksikliği, obezite ve sağlıksız beslenme gibi değiştirilebilir risk faktörlerinin ele alınması potansiyel olarak T2DM’yi önleyebilir. Diyet rehberliği hastaların ömrünü ve yaşam kalitesini iyileştirmek için gereklidir.
MedDiet, yüksek oranda sızma zeytinyağı, düşük glisemik indeksli karbonhidrat tüketimini ve orta düzeyde balık, kümes hayvanları ve süt ürünleri alımını vurguluyor. Ayrıca kırmızı et ve alkol alımını da sınırlandırır. Kanıtlar, MedDiet’in, azalan diyabet riski ve iyileşen glisemik profillerle gösterildiği gibi, metabolik sendromu ve T2DM’yi olumlu yönde etkileyebileceğini göstermektedir. Diyet, çörek otu, karanfil, maydanoz, safran, kekik, zencefil, karabiber, biberiye, zerdeçal, fesleğen, kekik ve tarçın gibi antitümör, antioksidatif, antioksidatif, antioksidatif ve anti-tümör gibi sağlık yararları ile bilinen çeşitli aromatik bitki ve baharatları içerir. Bu nedenle, bu çalışmada araştırmacılar tüm bu aromatik baharatların ve bitkilerin T2DM hastalarının glisemik profilleri üzerindeki etkisini incelemeyi amaçladılar.
Çalışma nasıl yapıldı?
Bu sistematik inceleme ve meta-analiz için Web of Science, PubMed ve Scopus gibi veri tabanları kullanılarak hakemli makaleler ve girişimsel çalışmalar belirlenmiştir. Vaka çalışmaları, yorumlar, mektuplar, konferans bildirileri, anlatı incelemeleri ve insanlarda yapılmayan veya çocukları içeren çalışmalar hariç tutulmuştur. Sistematik inceleme 77 çalışmayı, meta-analiz ise 45 çalışmayı (3050 katılımcı) içermektedir.
Çalışmalar, baharat ve bitkilerin değişen dozajlarını içermekte ve glisemik profiller üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Birincil sonuçlar arasında açlık glukozu, insülin ve HbA1c değişiklikleri yer alırken, ikincil sonuçlar arasında vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksindeki (VKİ) değişimler yer almıştır.
Araştırma ne buldu?
Tarçın takviyesi, on bir çalışmanın altısında açlık glikozunu önemli ölçüde azaltmıştır. Meta-analiz, plaseboya kıyasla 18,67 mg/dL’lik bir azalma olduğunu göstermiştir, ancak fark, tahmin değeri dikkate alındığında istatistiksel olarak anlamlı değildir.
Kurkumin takviyesi, plaseboya kıyasla açlık glikozunda önemli bir azalma (p < 0.001) göstermiştir ve tahmin değeri de dahil olmak üzere önemli bir fark vardır. On çalışmada zencefil takviyesi, plaseboya kıyasla açlık glikozunda (17,12 mg/dL, p = 0,0004) bir azalma göstermiştir, ancak tahmin değeri de dahil olmak üzere anlamlı bir fark yoktur.
Safran takviyesinin kullanılması glikozu önemli ölçüde düşürmüştür ve bu etki fiziksel aktivite ile birleştirildiğinde daha belirgin hale gelmiştir.
Açlık glikozundaki 17 mg/dL ile 27 mg/dL arasındaki en önemli düşüşler, çörek otu takviyesinden sonra meydana geldi, bunu tarçın ve zencefil takip etti.
Ayrıca, sadece zencefil ve çörek otu HbA1c’de önemli bir iyileşme sergilemiş, tarçın ve zencefil ise insülin seviyelerini önemli ölçüde düşürmüştür.
MedDiet’te analiz edilen aromatik bitki ve baharatlar arasında zencefil, incelenen üç sonuçta da önemli düşüşlere katkıda bulunan tek kişi olarak öne çıkmıştır: HbA1c, açlık glikozu ve insülin seviyesi.
Yazarlar, ” HbA1c’ye odaklanıldığında yalnızca zencefil ve çörek otu tedavi edici etkiler gösterdi. Ancak meta-analizimiz zencefilin diyabet tedavisi için önemli translasyon potansiyeline sahip ve üç glisemik parametrenin tümünü etkileyen bir bitki olduğunu vurguluyor.”
Yazarlar, “Karanfil, maydanoz, kekik, karabiber, biberiye, fesleğen ve kekik ile ilgili olarak, bu bitkilerin tip 2 diyabet hastalarında glisemik profil üzerindeki etkisini analiz etmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır” sonucuna vardı.
Ne anlayalım?
Sonuç olarak, bu çalışma MedDiet’teki çeşitli aromatik bitki ve baharatların diyabet yönetimi için potansiyel terapötik faydalarını belirleyebilmiştir. Optimal dozajları belirlemek ve bitki ve baharatların aktif bileşenlerinin etkisini değerlendirerek T2DM hastalarında glisemik kontrol için hedeflenen müdahalelerde uygulanmalarını kolaylaştırmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Çörek otu neden iyi?
Çörek otu sağlığınız için gerekli olan hem makro besinleri hem de mikro besinleri içerir. Makro besinler açısından, protein, yağ ve karbonhidrat içerir. Çörek otu ayrıca diyet lifi ve çeşitli amino asitlerin kaynağıdır.
Diğer taraftan önemli mikro besinler (vitaminler ve mineraller) de içerir. Bunlar:
Demir
Bakır
Çinko
Fosfor
Kalsiyum
Tiamin
Niasin
Piridoksin (B6 vitamini)
Folik asit
Hem tohum olarak hem de çörek otu yağı, geleneksel tıpta çok çeşitli koşulları tedavi etmek için sıklıkla kullanılır.
Çeşitli çalışmalar aşağıdaki durumlarla ilgili çörek otunun etkinliğini göstermiştir:
Diüretik (sıvı birikimini azaltır)
Antihipertansif (kan basıncını düşürücü)
Antidiyabetik (kan glikozunu veya şeker seviyesini düşüren)
Antikanser (tümör büyümesini önleme)
Antimikrobiyal (enfeksiyonların yayılmasını azaltır)
Analjezik (ağrıyı azaltan)
Anti-enflamatuar (ağrı ve enflamasyonu azaltır)
Antioksidan (serbest radikaller olarak bilinen zararlı moleküllere karşı koruma)
Ancak çörek otu üzerinde yapılan çalışmaların çoğu insanlardan ziyade laboratuvar ortamında gerçekleştirilmiştir.
Çörek otu, antropometrik (örneğin ağırlık, vücut kitle indeksi) ölçümler ve kan şekeri kontrolü açısından metformin ile benzer sonuçlar vermiştir. Bitki aynı zamanda prediyabetli kişilerde lipit panellerini ve iltihabı da iyileştirdi