Gut hastalığı, vücuttaki ürik asit seviyelerinin yükselmesi ve bu durumun eklemlerde kristal oluşumuna yol açmasıyla karakterize edilen bir romatizmal hastalıktır. Bu kristaller genellikle eklemlerde birikerek şiddetli ağrı, şişlik ve iltihaplanma gibi belirtilere neden olur. Gut, en sık olarak ayak başparmağı eklemini etkiler, ancak diz, dirsek, bilek ve diğer eklemler de etkilenebilir.
Gut hastalığının nedenleri:
- Ürik asit fazlalığı: Vücut, pürin adı verilen maddeleri parçaladığında ürik asit üretir. Pürinler bazı gıdalarda bulunur (örneğin, kırmızı et, deniz ürünleri, alkol).
- Böbreklerin ürik asidi yeterince atamaması: Böbrekler ürik asidi etkili bir şekilde temizleyemediğinde, kandaki seviyeleri yükselir.
- Genetik yatkınlık: Ailede gut hastalığı öyküsü olan bireylerde hastalık gelişme riski daha yüksektir.
- Metabolik bozukluklar: Obezite, diyabet, yüksek tansiyon gibi hastalıklar gut riskini artırır.
Gut belirtileri:
- Ani ve şiddetli eklem ağrısı: Genellikle geceleri başlar ve hızlı bir şekilde kötüleşir.
- Etkilenen eklemlerde kızarıklık ve şişlik: Kristal birikimi nedeniyle iltihaplanma oluşur.
- Hareket kısıtlılığı: Özellikle ağrı nedeniyle eklemlerin hareket ettirilmesi zorlaşır.
Gut Hastalığı Sadece Zenginlerin Hastalığı Değil: Genetik Faktörler Başrolde
Meta Açıklaması: Yeni bir araştırma, gut hastalığının genetik nedenlere dayandığını, yaşam tarzı ve diyetin sadece tetikleyici olduğunu ortaya koyuyor. “Zengin hastalığı” miti yıkılıyor.
Gut: Genetik Bir Hastalık, Zenginlikle İlgisi Yok
Geçmişte gut hastalığı, kırmızı et, deniz ürünleri ve alkol tüketimiyle ilişkilendirildiği için “zengin hastalığı” olarak biliniyordu. Ancak, yeni bir uluslararası araştırma bu miti tamamen yıkıyor. Otago Üniversitesi’nden araştırmacıların yürüttüğü çalışma, gut hastalığının asıl nedeninin genetik faktörler olduğunu ortaya koydu.
Genetik, Gutun Asıl Nedeni
Otago Üniversitesi Mikrobiyoloji ve İmmünoloji Bölümü’nden Profesör Tony Merriman, genetik yatkınlığın gut hastalığında temel rol oynadığını belirtiyor.
“Gut, tamamen genetik temelli bir hastalık. Yaşam tarzı ve diyetin yalnızca tetikleyici etkisi var” diyen Merriman, bu yanlış inanışın hastalarda utanma ve suçluluk duygularına neden olduğunu söylüyor.
Birçok hasta, bu yanlış inanışlar yüzünden doktora gitmekten kaçınıyor.
“Zengin Hastalığı” Miti Yıkılıyor
Geçmişte gutun, zenginlerin aşırı kırmızı et ve alkol tüketimiyle bağlantılı olduğu düşünülüyordu. Ancak yapılan bu büyük çaplı çalışma, 2.6 milyon kişinin genetik verilerini analiz ederek gutun temel nedeninin genetik olduğunu gösterdi. Diyet, ürik asit kristallerine yatkın kişilerde atakları tetikleyebilir, ancak hastalığın temel sebebi değildir.
Daha İyi Tedavi Yolları Bulunabilir
Araştırma, bağışıklık sistemiyle ilgili birçok yeni gen ve yolak keşfederek, gut ataklarını önlemede yeni tedavi seçenekleri sunabilir. Romatoid artrit tedavisinde kullanılan tocilizumab gibi ilaçların gut tedavisinde de etkili olabileceği düşünülüyor. Merriman, bu bulguların gelecekte gut hastaları için daha etkili tedavi yöntemlerine kapı açabileceğini söylüyor.
Gut Hakkında Bilmeniz Gerekenler
- Gut, erkeklerde en sık görülen artrit türüdür ve kadınlara göre 3-4 kat daha fazla görülür.
- Gut atakları, eklemlerdeki ürik asit kristallerine karşı bağışıklık sisteminin şiddetli reaksiyon vermesiyle oluşur.
- Genetik yatkınlık, yüksek ürik asit seviyelerinin ve gutun temel nedenidir. Diyet sadece tetikleyici rol oynar.
- Gut ömür boyu süren bir hastalıktır ve etkili tedavi için sürekli ilaç kullanımı gerektirir.
Pratikte Gut Hastalarına Faydası
Bu yeni bulgular, gut hastalarının tedavi süreçlerini iyileştirme potansiyeline sahip. Özellikle genetik temelli tedaviler geliştirilebilir ve hastaların daha etkili ilaçlara erişimi sağlanabilir. Ayrıca, hastaların kendilerini suçlu hissetmeden, tedavi arayışına girmeleri teşvik edilmelidir. “Zengin hastalığı” miti yıkıldıkça, daha fazla kişi doktora başvurarak gutun kontrol altına alınabileceğini öğrenebilir.
Öne Çıkan Bulgular:
- Gut hastalığının temel sebebi genetik faktörlerdir, yaşam tarzı yalnızca tetikleyicidir.
- “Zengin hastalığı” miti yanlıştır, gut genetik yatkınlığı olan herkesi etkileyebilir.
- Araştırma, yeni tedavi yöntemlerinin kapısını açıyor ve daha etkili ilaçlar geliştirilebilir.
https://www.otago.ac.nz/news/newsroom/study-busts-myths-about-cause-of-gout