Covid-19 Sonrası Diyabet Riski Artıyor: Hem Yetişkinlerde Hem de Çocuklarda Tehlike Büyüyor

Yeni araştırmalar, Covid-19 sonrası diyabet riskinin önemli ölçüde arttığını gösteriyor. Hem yetişkinlerde hem de çocuklarda diyabet riski ciddi boyutlara ulaşıyor.

Covid-19 ve Diyabet: Pandeminin Ardından Gelen Tehlike

Covid-19’un etkileri, enfeksiyonun sona ermesinden çok sonra bile devam ediyor. Yapılan iki önemli araştırma, Covid-19’un hem yetişkinlerde hem de çocuklarda diyabet riskini ciddi şekilde artırdığını ortaya koyuyor. İngiltere’de diyabet vakaları %15 oranında artarken, Almanya’da çocuklar arasında tip 1 diyabete geçiş oranı enfekte olmayan akranlarına göre iki katına çıktı.

Yetişkinlerde Covid-19 Sonrası Diyabet Riski

İngiltere’de yapılan bir araştırma, Covid-19 enfeksiyonu geçiren yetişkinlerde hem tip 1 hem de tip 2 diyabet riskinin önemli ölçüde arttığını gösteriyor. Araştırmacılar, 16 milyondan fazla kişinin verilerini inceleyerek, şiddetli Covid-19’un diyabet riskini artırdığını buldular. Ancak, aşılamanın bu riski önemli ölçüde azalttığı görüldü. Aşısız bireylerde, Covid-19 teşhisinden bir yıl sonra bile tip 2 diyabet insidansı %30 daha yüksek kalmaya devam etti.

Araştırmanın başyazarı Dr. Suneel Kamath, “Aşıyı teşvik etmek, Covid-19’un hem anlık hem de uzun vadeli etkilerini azaltmada çok önemlidir,” diyor. Araştırma, aşılanmamış kişilerin enfekte olmalarının ardından ilk dört haftada diyabet geliştirme riskinin, enfekte olmayanlara göre dokuz kat daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Aşılamadan önce Covid-19 geçirenlerde tip 2 diyabet riski, enfeksiyonun ilk dört haftasında dört kat daha yüksekken, bu risk aşılanan kişilerde %66 oranında daha yüksek kaldı.

Çocuklar ve Covid-19 Sonrası Tip 1 Diyabet

Almanya’da yapılan başka bir araştırma, Covid-19 geçiren çocukların, önceden belirti göstermeyen tip 1 diyabetten klinik diyabete geçiş hızının, enfekte olmayan akranlarına göre iki kat fazla olduğunu ortaya koydu. 750’den fazla çocuk üzerinde yapılan bu çalışma, Covid-19’un tip 1 diyabetin hızla ilerlemesine neden olabileceğini gösteriyor.

Diyabetin Artış Nedenleri ve Olası Mekanizmalar

Covid-19’un hem tip 1 hem de tip 2 diyabet insidansını artırmasının ardındaki mekanizmalar henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil. Ancak, araştırmacılar, Covid-19’un pankreas β hücrelerine zarar verebileceğini, sistemik inflamatuar yanıtları tetikleyebileceğini ve bu durumun diyabet gelişimine yol açabileceğini düşünüyorlar. Ayrıca, tip 1 diyabetin, virüs enfeksiyonu sonrası otoimmünitenin hızlanmasıyla ilişkili olabileceği belirtiliyor.

İngiltere’de yapılan çalışmanın yazarları, diyabet teşhislerinin Covid-19 enfeksiyonu ile aynı gün konulmasını, daha önce keşfedilmemiş vakaların sayıyı artırmasını engellemek için araştırmadan çıkardılar. Bu durum, teşhisin daha sonra, enfeksiyonun pankreatik β hücrelerine verdiği zarar ya da sistemik inflamatuar yanıtların bir sonucu olabileceği hipotezini güçlendiriyor.

Aşı ve Diyabet Takibi Önemli

Bu araştırmalar, Covid-19 sonrası diyabet riskinin yönetilmesinde aşılamanın önemini bir kez daha vurguluyor. Aşılanmamış kişilerin hem tip 1 hem de tip 2 diyabet riski önemli ölçüde yüksek. Bu nedenle, özellikle şiddetli Covid-19 geçirmiş bireylerde rutin diyabet testi yapılması ve uzun vadeli takip sağlanması büyük önem taşıyor.

Öne Çıkan Önemli Noktalar:

• Covid-19 enfeksiyonu, diyabet riskini hem yetişkinlerde hem de çocuklarda önemli ölçüde artırıyor.
• Aşılanmamış bireylerde diyabet riski, aşılılara göre çok daha yüksek.
• Diyabet riskini azaltmak için aşılamanın yanı sıra düzenli takip ve erken teşhis önemlidir.

https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2821151