HPV denilince aklımıza ne geliyor; kadınlar ve rahim ağzı kanseri! Ama HpV sadece kadınlarda görülüp rahim ağzı kanseri mi yapıyor? Hayır, bu yazıda erkeklerde HPV ve yol açtığı kanserin çok daha çeşitli olduğunu göreceğiz. Ayrıca nasıl bulaşır onu da irdeleyeceğiz.
Ama önce bir HPV nedir? Kaç çeşidi var, nasıl bir virüs ona bir değinelim.
HPV’nin bilinen 100’den fazla türü vardır. Bazıları kutanöz epiteli enfekte eder ve yaygın cilt siğillerine neden olur . Bazıları öncelikle anogenital bölgenin mukozasının yanı sıra orofaringeal ve laringeal alanları da enfekte eder.
Hemen hemen tüm rahim ağzı kanserine HPV neden olur; yaklaşık %70’ine tip 16 ve 18 neden olur ve geri kalanın çoğuna tip 31, 33, 45, 52 ve 58 neden olur.
Esas olarak anogenital bölgeyi etkileyen HPV tipleri, orogenital temas yoluyla orofarinkse bulaşabilmektedir; tip 16 birçok orofaringeal kanser vakasından sorumlu görünmektedir . HPV tipleri 16 ve 18 ayrıca vulva, vajina, anüs ve penis dahil diğer bölgelerde de kansere neden olabilir.
HPV en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur (CYBE). HPV o kadar yaygındır ki, aşılanmamış cinsel açıdan aktif kişilerin yaklaşık %80’i, hayatlarının bir noktasında virüse yakalanır.
İnsanların %90’ında vücut doğal olarak virüsü 1-2 yıl içinde temizler; Ancak bazı kişilerde HPV, rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere kanserlere neden olabilir.
HPV nasıl bulaşır?
HPV öncelikle ciltten cilde temas yoluyla bulaşır. En yaygın olarak vajinal, anal ve oral seks de dahil olmak üzere cinsel aktivite ile ilişkilendirilse de, HPV penetratif olmayan cinsel temas yoluyla da bulaşabilir. Bunun nedeni, virüsün genital bölgenin deri ve mukoza zarlarında bulunması ve bu bölgelerle herhangi bir ciltten cilde temas yoluyla yayılabilmesidir.
HPV bulaşmasıyla ilgili bazı önemli noktalar aşağıda verilmiştir:
Cinsel Temas: HPV en yaygın olarak vajinal ve anal seks dahil olmak üzere cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Daha az yaygın olmakla birlikte oral seks yoluyla da bulaşabilir.
Ciltten Cilde Temas: HPV, enfekte kişinin genital bölgesiyle herhangi bir doğrudan ciltten cilde temas yoluyla, enfekte kişide görünür semptomlar veya siğiller olmasa bile yayılabilir.
Penetratif Olmayan Cinsel Aktiviteler: Gerçek penetrasyon olmadan genital teması içeren aktiviteler de HPV’yi yayabilir.
Anneden Çocuğa: Nadiren, HPV’li hamile bir kadın virüsü doğum sırasında bebeğine bulaştırabilir ve bu da çocukta tekrarlayan solunum papillomatozu adı verilen bir durumla sonuçlanabilir.
Asemptomatik Bulaşma: HPV’li birçok kişide semptomlar gelişmez ancak yine de virüsü başkalarına bulaştırabilir.
Prezervatifler ve Bariyer Yöntemleri: Prezervatifler ve diğer bariyer yöntemleri HPV bulaşma riskini azaltabilirken, HPV prezervatifin kapsamadığı bölgelere bulaşabileceğinden tam koruma sağlamazlar.
Bu bulaşma yöntemlerinin anlaşılması, belirli HPV türlerine yakalanma riskini önemli ölçüde azaltabilen HPV aşısı gibi önleyici tedbirlerin önemini vurgulamaktadır. Bununla birlikte, aşının tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamadığını unutmamak önemlidir, bu nedenle güvenli cinsel uygulamalar ve düzenli sağlık taramaları önemini korumaktadır.
Bir kişi HPV aldıktan sonra kanserin gelişmesi genellikle yıllar, hatta on yıllar alır.,
HPV aşağıdaki kanserlere neden olabilir:
- Kadınlarda rahim ağzı, vajina ve vulva
- Penis erkeklerde
- Anüs hem erkeklerde hem de kadınlarda
- Hem erkeklerde hem de kadınlarda dil tabanı ve bademcikler (orofarinks) dahil olmak üzere boğazın ark
HPV aşısını kimler yaptırmalı?
CDC aşağıdakiler için HPV aşısını önermektedir :
- 11 veya 12 yaşındaki (veya 9 yaşında başlayabilir) tüm ergenlik öncesi çocuklar (erkek ve kız çocukları dahil).
- Henüz aşılanmamışsa, 26 yaşına kadar olan herkes.
26 yaşından büyük herkese aşı önerilmemektedir. Bununla birlikte, 27 ila 45 yaşları arasındaki ve henüz aşılanmamış bazı yetişkinler, sağlık uzmanlarıyla yeni HPV enfeksiyonlarına yakalanma riskleri ve aşılamanın olası yararları hakkında konuştuktan sonra HPV aşısı olmaya karar verebilirler. Bu yaş aralığındaki HPV aşısı daha az fayda sağlar.
HPV taşıyıp taşımadığımı nasıl anlarım?
Bir kişinin “HPV durumunu” tespit edecek bir test yoktur. Ayrıca ağızda veya boğazda HPV’yi bulmak için onaylanmış bir HPV testi yoktur.
Rahim ağzı kanserini tarayabilen HPV testleri vardır. Sağlık hizmeti sağlayıcıları bu testleri yalnızca 30 yaş ve üzeri kadınları taramak için kullanır. HPV testlerinin erkekleri, ergenleri veya 30 yaşın altındaki kadınları taramak için önerilmemektedir.