Bu çalışma, insan cildinin foto yaşlanması üzerine yapılan kapsamlı bir araştırmayı ele alır. Foto yaşlanma, uzun süreli ultraviyole ışınlarına maruz kalma sonucunda ciltte meydana gelen bir yaşlanma türüdür. Bu durum, cildin kırılganlaşması, kırışıklıkların oluşması ve elastikiyetinin azalması gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtilerin ana nedeni, dermis tabakasında zararlı moleküler değişikliklerin meydana gelmesidir.
Dermis, insan cildini destekleyen ve güçlendiren %80-90 oranında tip I kolajenden oluşur. Dermal fibroblastlar, ekstraselüler matriks (ECM) içinde bir ağ oluşturacak şekilde tip I kolajen üretirler. ECM ile dermal fibroblastlar arasındaki etkileşimler, hücre fonksiyonlarını belirler.
Cildin foto yaşlanmasıyla birlikte, metalloproteinazlar (MMPs) adı verilen enzimlerin artan ifadesi ve enzimatik aktivitesi nedeniyle tip I kolajenin parçalanması meydana gelir. Bu durum, kolajen iskelesinin zayıflamasına ve fibroblastların bağlanmasının zorlaşmasına neden olur.
Önceki araştırmalar, çapraz bağlı hyaluronik asit (CL-HA) enjeksiyonunun bu değişiklikleri tersine çevirebileceğini göstermiştir.
Bu çalışma, CL-HA’nın biyokimyasal mekanizmasını daha detaylı incelemek için tasarlanmıştır. Araştırma, 60 yaş ve üzeri insanlarda foto yaşlanmış cilde CL-HA ve salin (tuzlu su) enjekte edilerek gerçekleştirilmiştir.
Fibroblast aktivasyonunun dermal kolajen birikimine yol açıp açmadığını değerlendirmek için biyokimyasal ve mikroskopik analizler yapılmıştır.
Bulgulara göre, enjeksiyondan 1 hafta ile 6-9 ay arasında fibroblastlar aktive olmuştur. Enjeksiyondan 1 hafta sonra yapılan çok foton mikroskopisi analizi, fibroblastların uzamasını göstermiştir. Bu, dermal mekanik desteğin arttığını işaret eder.
Dört hafta sonra yapılan ikinci harmonik jenerasyon mikroskopisi analizi, enjekte edilen CL-HA havuzlarının etrafında yoğun paketlenmiş kalın kolajen demetlerinin olduğunu göstermiştir.
12 ay sonra, kalın kolajen demetlerinin biriktiği ve önemli miktarda CL-HA’nın hala mevcut olduğu gözlemlenmiştir.
Sonuç olarak, CL-HA’nın dermal ECM’de yer kaplayarak hızlı ve dayanıklı bir şekilde mekanik destek sağladığı sonucuna varılmıştır.
CL-HA, fibroblast aktivasyonunu ve uzamasını tetikleyerek, enjeksiyondan dört hafta sonra yoğun paketlenmiş ve kalın tip I kolajen demetlerinin birikimine neden olmuştur. Bu birikim en az 52 hafta boyunca devam etmiştir.
TGF-β yolu elemanları da enjeksiyondan sonra uyarılmıştır ve bu yol, fibroblastlar tarafından tip 1 prokolajenin sentezi için kritik öneme sahiptir.
Foto yaşlanmış ciltte, TGF-β yolunun elemanları azalmıştır, bu da tip 1 prokolajenin sentezinin azalmasına neden olur. Bu çalışmanın bulguları, TGF-β yolunun aktivasyonunun, fibroblastların daha yüksek dermal mekanik desteğe yanıtını düzenleyebileceğini önermektedir.
CL-HA enjeksiyonundan sonra, prokolajen N- ve C-proteinaz enzimlerinde hızlı bir artış gözlemlenmiştir. Bu enzimler, intakt tip 1 kolajenin montajına yardımcı olur.
Enjeksiyondan hemen sonra klinik cilt iyileşmesi, dermal ECM’de yer kaplayan dolgu maddesine ve mekanik desteğe bağlı olabilir.
Kolajen demetlerinin en az 52 hafta boyunca biriktiği göz önüne alındığında, CL-HA enjeksiyonunu takiben, tip 1 prokolajenin dayanıklı ve stabil dermal tip 1 kolajene dönüştüğü düşünülebilir. Ayrıca, enjekte edilen dolgu maddesinin 12 ay sonra hala mevcut olması, CL-HA’nın uzun süreli klinik faydalarının olduğunu öne sürmektedir.
Gelecek araştırmalar, HA’nın hangi özelliklerinin CL-HA’nın klinik faydalarına katkıda bulunduğunu incelemelidir.
Bu çalışmanın bulguları, diğer klinik sonuçlar açısından da önemlidir. İntakt ve olgun tip 1 dermal kolajenin son derece stabil bir yarı ömrü yaklaşık 15 yıldır.
Bu, tek bir CL-HA enjeksiyonundan yıllar sonra bile kolajen demetlerinin birikmeye devam edeceğini öne sürmektedir, bu da her yeniden enjeksiyondan sonra takip tedavisine olan ihtiyacı azaltır.
Bu gözlemler, dermal ECM’nin bütünlüğünün, foto yaşlanmada fonksiyonel gerileme ve fibroblast çöküşünü büyük ölçüde belirlediği teorisini de desteklemektedir.
İlginç bir şekilde, bu fonksiyonel ve hücresel değişiklikler, dermal mekanik desteği artırarak foto yaşlanmış ciltteki fibroblastları uyararak tersine çevrilebilir.
Sonuç olarak, bu çalışma, foto yaşlanmış cilde daha fazla mekanik destek sağlayan müdahalelerin, fibroblastları dayanıklı ve hızlı bir şekilde aktive ederek kolajen birikimine yol açabileceğini öne sürmektedir.
Özellikle, bir CL-HA enjeksiyonu, sentetik aktivasyonu ve fibroblast uzamasını dayanıklı (6-9 ay) ve hızlı (bir hafta içinde) bir şekilde tetiklemiştir.
Sonuç, dört hafta gibi erken bir sürede başlayan ve en az bir yıl süren yoğun paketlenmiş ve kalın tip 1 kolajen demetlerinin birikimidir.
Dermal kolajenin birikimi ile sürdürülebilir klinik iyileşme elde edilir ve bu, yıllarca sürebilir. Bu çalışmanın bulguları, CL-HA enjeksiyonlarının tekrarlanma sıklığı ve zamanlaması üzerine gelecek araştırmalar için yol göstericidir.