Tıp bir uygulamalı sosyoloji biçimidir (veya olması gerekir), dolayısıyla bir hastanın rahatsızlığını anlamak için onu toplumsal ve kişisel bir bağlam içinde ele almak önemlidir (aslında zorunludur).
Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi-Bryan S. Turner
Bilimsel tıbba en köklü eleştiriler insanı ‘mekanik bir meta’ olarak ele almasıdır. Teknolojinin her geçen gün tıpta artarak devam etmesi yakın zamanda bu eleştirilerden kurtulamayacağının göstergesi olarak kabul edilebilir. Peki bu ne kadar doğru?
Tüm dünyadaki -özellikle modern ülkelerde- sağlık sistemi, bir sağlık merkezine bir insan başvurduğunda, onu çoğu zaman sosyal hayatından, hayallerinden, mesleğinden, ekonomik durumundan… bağımsız olarak görme eğilimindedir. Yani sağlık sistemlerinin insanı ‘metalaştırdığı’ yadsınmaz bir gerçektir.
Ancak burada bizleri bekleyen tehlike bilimsel gerçeklerin gözardı edilerek hiç bir bilimsel temele dayanmayan ve aynı modern tıbbın düştüğü çıkmazda olduğu gibi amacı sadece para kazanmak olan, bilim dışı bir çok sağlık uygulamasına yönelmemizdir ki bu Türkiye’de son zamanlarda daha çok artmıştır.
Çözüm ise bilimsel tıbbın, sosyolojiyle, felsefeyle, ekonomiyle, kısacası sosyal bilimlerle multidisipliner çalışmalara yönelmesidir.
Sağlık alanındaki eşitsizliklerin analizi özellikle toplumdaki cinsiyete dayalı iş bölümüyle, sosyal sınıflar problemiyle ve son olarak yaşlanma sağlık arasındaki ilişkiyle bağlantılıdır.
Teknolojik tıpla ilgili temel problem, hastayı toplumsal bağlamdan kopararak ele almasıdır.
Marx ve Engels’in Darwinizmi ‘en uygunun hayattta kalması’ fikrinin, basitçe kapitalist toplumun rekabetçi doğasına ifadesini kazandıran toplumsal ilişkilerin ideolojik bir çarpıtması olduğu kabulünden hareketle reddettikleri doğrudur.
Doktorlar artık hastanın toplumsal görevlerini yerine getirmesini engelleyen uzun dönemli kronik rahatsızlıklarla karşı karşıyadır.
Suç gibi hastalık da tek bir nedensel çerçeveye oturtulamaz.
Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi-Bryan S. Turner