Geçmeyen öksürüğün nedeni nedir?
Yakın zamanda soğuk algınlığı, grip, RSV veya covid hastalığından kurtuldunuz ama öksürükten kurtulamıyor musunuz? Yalnız değilsin. Bir çok kişi aynı şeyi yaşıyor. Vücudumuz bir virüsü temizledikten sonra semptom haftalarca devam edebilir.
Diğer taraftan araştırmalar öksüren kişilerde virüs tespit edilmemesine rağmen, yani hastalık geçmesine rağmen öksürüğün devam ettiğini gösteriyor.
Bu yıl bildiğiniz gibi virüslerin, bakterilerin saldırdığı bir dönemi yaşıyoruz. İnfluenza, COVİD 19, RSV, Beta streptokoklar….
Bilim insanları, sağlıklı insanların neden bu tür inatçı öksürük yaşadıklarından tam olarak emin değiller. Ancak enfeksiyonların solunum yolundaki sinirlere nasıl karıştığı üzerine yapılan araştırmalar yeni ipuçları ortaya çıkarıyor.
Öksürük nedir?
Öksürük hava yolunu virüsler, bakteriler, zararlı dumanlar, su veya yanlış yutulan yiyecek parçaları gibi tehlikelerden koruyan önemli bir refleks.
Refleks, hava yoluna ulaşan sinirler tarafından tetiklenir. Bu sinirler, soğuk havadan biberleri baharatlı yapan kapsaisin maddesine kadar her şeye tepki veren reseptör proteinleriyle süslenmiştir. Tahriş edici bir madde bu reseptörleri tetiklediğinde, sinirler vagus siniri üzerinden beyne öksürme dürtüsü olarak deneyimlediğimiz sinyaller gönderir.
Beyin oradan öksürmek ya da öksürmemek için hava yoluna komutlar gönderir. Beynin bu dolambaçlı yolu, belirli öksürük türlerinde bir dereceye kadar bilinçli kontrolün olmasının nedenidir.
Öksürmenin amacının boğazımızı mukustan temizlemek olduğu açık gibi görünse de, çoğu enfeksiyon, hiç balgam üretmeyen kuru öksürükleri içerir. Ve eğer sonuçta bir enfeksiyon sırasında hava yolumuzu temizlemek için öksürürsek, bu yine de bir enfeksiyon sırasında sinirlerimizin öksürüğü tetikleyen tam olarak neyi algıladığını açıklamaz.
Bu tür bilinmezlikler arasında bir şeyi biliyoruz. Virüsler ve bakteriler iltihaba (inflamasyona) neden olur.
Enfeksiyonlar sinirleri aşırı duyarlı hale getirir
Araştırmalar, hasta olduğumuzda bu iltihabın hava yolu sinirlerinin hassasiyetini artırdığını ve aşırı tepki vermelerine neden olduğunu gösteriyor. Bir durum, inatçı enfeksiyon sonrası öksürüklerin, bir hastalığın sona ermesinden sonra sinirlerin aşırı duyarlı kalması nedeniyle ortaya çıkmasıdır.
1990 gibi erken bir tarihte araştırmacılar, grip benzeri bir virüs enfeksiyonunun, insanlar gibi öksüren kobaylarda solunum yolu sinirlerinin hassasiyetini artırdığını fark ettiler.
Artık bilim insanları bu aşırı duyarlılığı spesifik inflamatuar kimyasallara ve solunum yolu sinirlerindeki reseptörlere bağlıyor.
Yetişkinlerde kronik öksürük genellikle astım, astım dışı eozinofilik bronşit, GERD, üst solunum yolu koşulları (burun ve sinüs hastalığı dahil) ve laringeal fonksiyon bozukluğu ile ilişkilidir. Ancak bu hastalıklara sahip tüm hastalarda kronik öksürük görülmez, bu da ek patofizyolojik süreçlerin rol oynadığını düşündürür
Öksürüğün ateş, nefes darlığı, kanlı balgam veya kilo kaybı gibi diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkması durumunda, daha erken değerlendirme yapılması önerilir.
https://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev-physiol-031422-092315
Henüz yorum yapılmadı.