Hipertansiyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçların cilt ve akciğer kanseri riskini artırabileceği yönünde yeni araştırmalar var. Özellikle tiazid diüretikleri ve ACE inhibitörleri üzerine yapılan çalışmalar, bu ilaçların belirli kanser türleriyle ilişkili olabileceğini gösteriyor. Peki, bu konuda ne yapmalıyız? İşte bilimsel veriler ışığında güncel bilgiler!
Tiazid Diüretikleri ve Cilt Kanseri Riski
Hidroklorotiyazid (HCTZ) gibi tiazid diüretikleri, fotosensitiviteye neden olarak cilt kanseri riskini artırabilir.
🔬 Yapılan meta-analizlere göre:
✅ Küçük skuamöz hücreli karsinom (SCC) riskini %86 artırıyor (AOR: 1.86, %95 CI: 1.23-2.80).
✅ Bazal hücreli karsinom (BCC) ve malign melanom riski de bir miktar yükseliyor (BCC: %19, Melanom: %14 artış).
Danimarka’daki geniş çaplı bir çalışma, yüksek dozda HCTZ kullanımının ciddi şekilde SCC riskini artırdığını gösterdi:
📌 50,000 mg üzeri kullanım: SCC riski 3.98 kat arttı (OR: 3.98, %95 CI: 3.68-4.31).
📌 200,000 mg üzeri kullanım: SCC riski 7.38 kat arttı (OR: 7.38, %95 CI: 6.32-8.60).
Böbrek nakli hastaları üzerinde yapılan bir çalışmada, tiazid kullanan immünsüprese hastalarda cilt kanseri riskinin arttığı görüldü (P = 0.004). Özellikle bağışıklığı baskılanmış hastalar için tiazid reçetelerken dikkatli olunması gerekiyor.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
🔹 Daha önce cilt kanseri geçirmiş olanlar
🔹 Açık tenli bireyler
🔹 Uzun süre güneşe maruz kalanlar
🔹 Kronik immünsüpresyonu olanlar
ACE İnhibitörleri ve Akciğer Kanseri Riski
ACE inhibitörleri, kardiyovasküler hastalıkların tedavisinde devrim yaratmış olsa da, akciğer kanseri riskini artırabilecekleri yönünde endişeler artıyor.
📌 Danimarka’da 15 yıl boyunca yapılan geniş çaplı bir çalışmada, ACE inhibitörlerini yüksek dozda kullanan bireylerde akciğer kanseri riskinin arttığı gözlendi.
📌 Wu ve ekibinin yaptığı bir meta-analiz, ACE inhibitörlerinin akciğer kanseri gelişiminde rol oynayabileceğini gösterdi. Özellikle Asya popülasyonlarında risk daha yüksekti.
Bu riskin nedenleri neler olabilir?
ACE inhibitörleri, bradikinin ve substans P birikimine neden olarak tümör büyümesini ve anjiyogenezi tetikleyebilir.
Bu inflamatuar mekanizmalar, tümör gelişimini destekleyebilir ve akciğer kanseri riskini artırabilir.
İyi haber: Statin kullanımı, bu riski azaltabilir. ACE inhibitörleri ile statinlerin birlikte kullanımı, olası kanser riskini düşürebilir.
Ne Yapılmalı? Hangi İlaçlar Tercih Edilmeli?
📌 Tiazid diüretikleri: Daha önce birden fazla cilt kanseri geçirmiş hastalarda alternatif ilaçlar düşünülmeli.
📌 ACE inhibitörleri: Özellikle uzun süreli kullanım planlanan hastalarda ARB’ler (anjiyotensin reseptör blokerleri) tercih edilebilir.
📌 Düzenli tarama şart: Bu ilaçları kullanan hastalar düzenli dermatolojik ve pulmoner takip altında olmalı.
📌 Güneş koruyucu kullanımı teşvik edilmeli: Tiazid reçetelenen hastalara güneşten korunma önerilmeli.
📌 Sigara içen hastalar dikkat etmeli: ACE inhibitörleri alan sigara içen bireylerde akciğer kanseri riski daha fazla olabilir.
Sonuç: İlaç Seçimini Gözden Geçirme Zamanı mı?
Son araştırmalar, tiazid diüretikleri ve ACE inhibitörlerinin belirli kanser türleriyle ilişkili olabileceğini gösteriyor.Ancak, bu ilaçların alternatifleri mevcut ve bazı hasta gruplarında değişiklik yapmak faydalı olabilir.
🔹 Tiazid diüretikleri yerine farklı antihipertansif ilaçlar düşünülebilir.
🔹 ACE inhibitörleri yerine ARB’ler, özellikle akciğer kanseri riski yüksek hastalarda ilk seçenek olabilir.
🔹 Hasta bazlı değerlendirme ve risk faktörlerine göre karar verilmesi önemli.
Kaynak: https://www.medscape.com/viewarticle/should-we-be-concerned-about-these-bp-medications-causing-2025a10004rp