Kanser Olduktan Sonra İkinci Bir Kansere Yakalanma Olasılığı Nedir?

Kanser Olduktan Sonra İkinci Bir Kansere Yakalanma Olasılığı Nedir?

Kanser teşhisi, hayatı değiştiren bir durumdur ve tekrar kanser olma korkusu yaygındır. İkinci bir kansere yakalanma riski hakkında bilgiler ve önlemler.

Kanser Neden Tekrar Eder?

İlk kanser tedavisi başarılı gibi görünse de, bazen bazı kanser hücreleri uykuda kalabilir. Zamanla bu hücreler yeniden büyüyebilir ve belirtilere neden olabilir. Bu duruma kanserin nüks etmesi denir. Kanser nüksü, remisyon döneminden sonra kanserin geri dönmesidir. Bu yeni kanser, orijinal kanserin aynısı olabilir ancak bazen metastaz yoluyla yeni bir bölgede büyüyebilir.

Kanser teşhisi konan hastalarda ikinci bir kansere yakalanma olasılığı, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir ve bilimsel araştırmalar bu konuda bazı önemli bulgular sunmaktadır:

  1. Tedavi Türü ve Etkileri: İlk kanser tedavisi sırasında kullanılan kemoterapi ve radyoterapi gibi yöntemler, bazı hastalarda ikinci bir kanser gelişme riskini artırabilir. Özellikle radyoterapi, tedavi edilen bölgedeki dokularda uzun vadede kanser gelişme riskini artırabilir.
  2. Genetik Yatkınlık: Bazı insanlar genetik olarak birden fazla kansere yatkın olabilir. Örneğin, BRCA1 ve BRCA2 gibi gen mutasyonları, meme ve yumurtalık kanseri riskini artırabilir ve bu mutasyonları taşıyan bireylerde ikinci bir kanser gelişme olasılığı daha yüksektir.
  3. Yaşam Tarzı Faktörleri: Sigara içme, alkol kullanımı, sağlıksız beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı faktörleri, ilk kanser tedavisinden sonra ikinci bir kanser gelişme riskini artırabilir.
  4. Yaş: İleri yaş, ikinci bir kanser gelişme riskini artıran önemli bir faktördür. Yaşlandıkça hücrelerin genetik materyalinde biriken hasarlar, ikinci bir kanser gelişme olasılığını artırabilir.
  5. İzleme ve Tarama Programları: Kanser geçmişi olan bireylerin düzenli tıbbi kontroller ve tarama programlarına katılmaları, ikinci bir kanserin erken teşhis edilmesine yardımcı olabilir. Erken teşhis, tedavi şansını artırabilir ve hastalığın ilerlemesini önleyebilir.

Radyoterapi

Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için yüksek dozda radyasyon kullanır. Ancak, radyasyonun etkisi sadece kanserli hücrelerle sınırlı kalmaz, aynı zamanda sağlıklı hücrelere de zarar verebilir. Bu zarar, DNA hasarına yol açarak ikincil kanserlerin gelişmesine neden olabilir.

  • Risk Bölgeleri: Radyoterapi uygulanan bölgelerdeki sağlıklı dokularda, yıllar sonra ikincil kanserler gelişebilir. Örneğin, meme kanseri tedavisi için göğüs bölgesine radyoterapi uygulanan hastalarda, daha sonra akciğer kanseri veya tiroid kanseri riski artabilir.
  • Araştırmalar: Journal of the National Cancer Institute’de yayımlanan bir araştırma, radyoterapi gören meme kanseri hastalarının, tedavi edilmeyen kadınlara kıyasla akciğer kanseri geliştirme riskinin iki kat daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaçlarla yapılan bir tedavi yöntemidir. Ancak, kemoterapi ilaçları hızlı bölünen hücreleri hedef aldığından, sağlıklı hücreler de zarar görebilir ve bu da DNA hasarına yol açarak ikincil kanser riskini artırabilir.

  • Alkilantlar ve İkincil Kanser Riski: Özellikle alkilant grubu kemoterapi ilaçları (örneğin, siklofosfamid) ikincil kanser gelişme riskini artırabilir. Bu ilaçlar, lösemi ve lenfoma gibi kan kanserlerinin gelişme riskini yükseltebilir.
  • Araştırmalar: Lancet Oncology’de yayımlanan bir çalışma, Hodgkin lenfoma tedavisinde kullanılan alkilant kemoterapi ilaçlarının, tedaviden 10-15 yıl sonra akut myeloid lösemi (AML) ve myelodisplastik sendrom (MDS) riskini artırdığını göstermiştir.

Kanserin Tekrar Etme Olasılığı Nedir?

Kanserin tekrar etme riski, kanser türüne ve alt türlerine göre değişir. Yeni tarama ve tedavi seçenekleri, birçok kanser türü için nüks oranlarını düşürmüştür. Örneğin, 2004 ve 2019 yılları arasında kolon kanseri tekrar etme riski %31-68 oranında azalmıştır. Kanserin tekrar etme riski, remisyonun ilk üç yılında en yüksektir. Üç yıl sonra, nüks oranları genellikle azalır ve her geçen gün kanserin geri dönme riski düşer.

İkinci, İlişkisiz Kanserler Ne Olacak?

Sarah Ferguson’un kısa süre önce meme kanseri tedavisinden sonra malign melanom teşhisi aldığı öğrenildi. Bu, muhtemelen ilk kanserin nüksü veya metastazı olmayan yeni bir kanserdir. Avustralya’da yapılan araştırmalar, kanser geçiren yetişkinlerin, genel nüfusa kıyasla ikinci bir primer kansere yakalanma riskinin %6-36 daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Kimler İkinci Bir Kanser Riski Altında?

Kanser teşhisi ve tedavisindeki gelişmelerle, kanser teşhisi konulan kişiler daha uzun yaşamaktadır. Bu da, uzun vadeli sağlıklarını ve ikinci bir ilişkisiz kansere yakalanma risklerini dikkate almaları gerektiği anlamına gelir. Bu tür kanserlerin nedenleri arasında yaşam tarzı, çevresel ve genetik risk faktörleri yer alır. İlk kanser türü, ikinci kansere yakalanma riskini etkiler. Örneğin, ilk tanı baş ve boyun kanseri veya hematolojik (kan) kanser olan kişilerde ikinci kanser riski daha yüksektir.

Riskimi Nasıl Azaltabilirim?

Düzenli takip muayeneleri, huzur sağlayabilir ve sonraki herhangi bir kanserin erken yakalanmasını sağlayabilir. Kanserin tekrar etmesini veya ikinci bir ilişkisiz kanseri önlemek için özel bir tedavi olmasa da, sigara içmemek, fiziksel olarak aktif olmak, sağlıklı beslenmek, sağlıklı kiloyu korumak, alkol tüketimini sınırlamak ve güneşten korunmak gibi genel kanser riskini azaltabilecek şeyler yapabilirsiniz.

KAYNAK:

https://theconversation.com/if-im-diagnosed-with-one-cancer-am-i-likely-to-get-another-226386

Henüz yorum yapılmadı.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Start typing and press Enter to search

Shopping Cart