Şeker sadece kilo alımına neden olmaz, vücudunuzun neredeyse her yerinde olumsuz etkileri vardır. Bu yazıda şekerin kırmızı kan hücrelerini (eritrosit) nasıl etkilediğini anlatacağım.
Yemek yediğimizde ve özellikle karbonhidrat tükettiğimizde, bağırsaklarımızdan emilen glukoz (kan şekeri) kanımıza karışır. Kanımıza karışan glukoz, insülin hormonunun artmasını tetikler. İnsülin kandaki glukozu hücrelerin kullanılması için hücrelerin içine girmesini sağlar.
Ancak yüksek miktarda karbonhidrat tüketmişsek kandaki tüm glukoz hücrelerin içine girmemek ve kandaki glukoz miktarı artar. Kan glukozu arttığında, tamamı kullanılamayan glukoz kan hücrelerinden eritrositlere yapışır.
Şimdi bu durumun vücudumuzun oksijenlenmesini nasıl etkilediğini görmek için kanımızdaki kırmızı kan hücrelerine yani eritrositlere bir göz atalım.
Eritrositler, tüm vücudumuza oksijen taşıyan kan hücreleridir. Hemoglobin eritrositlerin oksijen taşıyan kısmıdır.
Sağlıklı bir eritrosit esnektir ve tüm vücudunuza oksijen taşır. Glikolize hemoglobin yani şekerlenmiş kırmızı kan hücreleri (glukoz yapışmış eritrositler), normal eritrositlerden 10 kat daha fazla oksijene ilgi duyarlar, yani 10 kat daha zor oksijeni dokulara bırakır.
HbA1C, kırmızı kan hücrelerinize ne kadar şeker yapıştığını ölçen bir testtir. Eritrositlerin ömrü ortalama 3 aydır, yani her 3 ayda bir kanımızdaki eritrositler yenilenir. Bu yüzden HbA1C değeri kanımızdaki son 3 aydaki şekerin yani glukozun en iyi göstergesidir. Açlık veya tokluk kan şekerleri ise o andaki kanımızdaki glukoz değerini gösterir.
Normal kişilerde hemoglobin A1c seviyesinin normal aralığı %4 ile %5.6 arasındadır. %5.7 ile %6.4 arasındaki Hemoglobin A1c seviyeleri, prediyabetiniz olduğu ve diyabete yakalanma şansınızın yüksek olduğu anlamına gelir. %6.5 veya daha yüksek seviyeler diyabetiniz olduğu anlamına gelir.
Aşağıdaki tabloda ise hangi HbA1c değerinin hangi kan glukoz değerine denk düştüğü görülüyor:
Ayrıca şekerin yapıştığı sağlıksız bir kırmızı kan hücresi çok katı ve yapışkan olacaktır. Bu, pıhtılara neden olabilir ve belirli dokulara kan akışını keserek nekroz, kangren ve enfeksiyonlara yol açabilir. Diğer taraftan körlüğe yol açabilen diyabetik retinopati de dahil olmak üzere gözlerde sorunlara neden olabilir. Vücudun etkilenen diğer bölgeleri diş etleri, böbrekler ve arterlerdir.
Sadece şunu söylemek yeterli sanırım: HBA1c değerinde yüzde 1’lik azalma, kalp damar hastalıkları riskinizi yüzde 37 azaltıyor.
A1C testi, kan şekeri testinden daha iyi bir testtir ve evde test kiti kullanılarak evde bile yapılabilir.
Kansızlık gibi hemoglobini etkileyen hastalıkları olan kişiler bu testle yanıltıcı sonuçlar alabilirler. Hemoglobin A1c’nin sonuçlarını etkileyebilecek diğer şeyler, C ve E vitaminleri gibi takviyeleri ve yüksek kolesterol seviyelerini içerir . Böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı da testi etkileyebilir.
