Hipoglisemi adlandırılan düşük kan şekeri seviyesi, kanınızdaki şeker (glikoz) seviyesinin çok düşmesidir.

HİPOGLİSEMİ NEDEN ÖNEMLİ?

1-En sık görülen ilaç yan etkilerinde ilk 3 sıradadır.

2-İnsülin kullanan Tip 2 Diabetli kişilerde ortalama hipoglisemi görülem durumu yılda 23 hafif veya orta vaka ve yılda 1 şiddetli ataktır.

3-Hipoglisemi için yapılan acil servis ziyaretlerine, ABD’de 5 yılda 600 milyon dolardan fazla para harcanmış

4-Hafif veya orta derecede hipoglisemi, bir kişinin yaşam kalitesini, sosyal yaşamını, iş verimliliğini ve güvenli bir şekilde araç kullanma becerisini önemli ölçüde etkileyebilir..

Esas olarak  diyabetli insanları etkiler, özellikle de insülin alırlarsa. Ancak diabeti olmayanlarda da görülebilir.

Glikoz, vücudunuzun enerji almasının ana yoludur. Düşük kan şekeri seviyesi, hızlı bir şekilde tedavi edilmezse tehlikeli olabilir, ancak genellikle kendiniz kolayca tedavi edebilirsiniz.

Diyabetik olmayan iki tür hipoglisemi vardır:

  • Yemek yedikten birkaç saat sonra ortaya çıkan reaktif hipoglisemi
  • İlaç veya bir hastalıkla bağlantılı olabilecek açlık hipoglisemisi

Reaktif hipoglisemi: Yemekten sonra vücudun tepki olarak aşırı düzeyde insülin hormonu üretmesine bağlı olarak oluşur.  Genellikle yüksek karbonhidratlı yemeklerden veya atıştırmalıklardan sonra ortaya çıkar. Yemekten yaklaşık 2-4 saat sonra ortaya çıkar. Kan şekeri seviyeleri 70 mg altına düşmüştür. Belirtiler karbonhidrat yedikten veya içtikten sonra hızla azalır.

Diğer olası nedenler şunlardır:

  • Prediyabetik olmak veya diyabet olma olasılığı daha yüksek olmak
  • Mide ameliyatı
  • Nadir enzim kusurlar

Açlık hipoglisemisi: Genellikle kişi 8 saat veya daha uzun süre aç kaldıktan sonra görülür.

Alkol, özellikle aşırı içme glikoz seviyelerini düşürebilir

Salisilatlar (aspirin gibi), sülfa ilaçları (bir antibiyotik), pentamidin (ciddi bir pnömoni türünü tedavi etmek için), kinin (sıtmayı tedavi etmek için) gibi ilaçlar bu riski artırabilir.

DİABETİ OLANLARDA HİPOGLİSEMİ

Diyabet, vücudunuzun insülin kullanma yeteneğini etkiler. İnsülini, hücrelerin kilidini açan ve enerji için glikozun içeri girmesine izin veren anahtar olarak düşünün.

Şeker hastalığınız varsa, çeşitli tedaviler vücudunuzdaki hücrelerin kanınızdaki glikozu kullanmasına yardımcı olabilir. Bunlar arasında insülin enjeksiyonları ve insülin üretimini artıran oral ilaçlar bulunmaktadır.

Bu tür ilaçlardan çok fazla alırsanız, kan şekeriniz çok düşebilir. Ayrıca, büyük bir yemek yemeyi planlıyorsanız, ancak daha sonra yeterince yemezseniz, bazen düşük kan şekeri yaşayabilirsiniz.

Öğün atlamak, normalden daha az yemek veya normalden daha geç yemek yemek, ancak ilacınızı her zamanki saatinizde almak da kan şekeri düzeylerinin düşmesine neden olabilir.

Yeterince yemeden planlanmamış aşırı fiziksel aktivite de kan şekeri seviyelerinde düşüşe neden olabilir.

Bu ilaçları kullanırken alkol almak, özellikle yiyeceklerin yerini alıyorsa, kan şekerinin düşmesine neden olabilir. Vücudunuz alkolden kurtulmaya çalışırken, kan şekeri düzeylerini yönetmede daha da kötüleşir.

HİPOGLİSEMİ BELİRTİLERİ:

Hafif şiddette hipoglisemi bulguları; (70 mg/dL’nin altında)

  • Açlık,
  • Titreme,
  • Terleme,
  • Dudakta ve dilde karıncalanma,
  • Solukluk,
  • Çarpıntı,
  • Huzursuzluk,

Orta şiddetteki hipoglisemi bulguları; (55 mg/dL’nin altında)

  • Baş ağrısı,
  • Karın ağrısı,
  • Bulanık görme,
  • Uyuşukluk,
  • Konuşma zorluğu,
  • Taşikardi (Kalp atım hızının artması),
  • Sinirlilik,
  • Solukluk,
  • Terleme,

Ağır şiddetteki hipoglisemi bulguları; (35-40 mg/dL’nin altında)

  • Bilinç kaybı,
  • Konvülsiyonlar,
  • Koma.  

HİPOGLİSEMİNİN ÖNELENMESİ

Hipoglisemiden korunmanın en iyi yolu kan şekerini düzenli olarak ölçmek, öğünleri ve ara öğünleri düzenli olarak yemek, diyabet sağlık ekibinin önerdiği egzersiz planını takip etmek ve diyabet ilaçlarını her zaman önerildiği şekilde almaktır. Gerekirse, egzersizden önce ve/veya egzersiz sırasında bir şeyler yiyin veya için.

TEDAVİSİ

Şeker hastalığınız varsa ve hipoglisemi semptomlarınız varsa, hemen kan şekeri seviyenizi kontrol edin. Düşükse, kan şekerini hızla yükseltecek bir şey yemeli veya içmelisiniz. Hafif ila orta derecede hipoglisemi için 5 veya 6 tane küp şeker, bir bardak süt, portakal suyu veya soda gibi 15 gram karbonhidrat tüketmeniz gerekir. 15 dakika bekleyin ve kan şekeri seviyesini tekrar test edin. Hala düşükse, 15 gram daha karbonhidrat tüketin.

Hipoglisemi hemen düzeltilmezse, hızla kötüleşebilir. Kafanız çok karışabilir ve durumunuzu yönetemeyebilirsiniz. Ağır vakalarda bilincinizi kaybedebilir, nöbet geçirebilir veya komaya girebilirsiniz.

Hipoglisemi Tedavisinde 15/15 Kuralı Nedir? 

Eğer kan glikoz düzeyi  70 mg/dl’nin altında  ise  15 g karbonhidrat (basit şeker) alınır, hareket etmeden ve başka bir besin yemeden 15 dakika beklenir ve 15. dakikada tekrar kan şekeri ölçülür.

Hipoglisemiyi tedavi ettikten 15 dakika sonra kan şekeri  80 mg/dl’nin altında ise tekrar 15 g karbonhidrat (nişastalı besin) tüketilir.

Hipoglisemiyi tedavi ettikten 15 dakika sonra kan şekeri  80 mg/dl’nin üstünde ise bir sonraki öğün zamanı düşünülmelidir. Eğer bir sonraki öğüne 1 saat veya daha fazla bir süre var ise tekrar 15 g karbonhidrat (nişastalı besin) tüketilir.

Aşağıdaki durumlarda sizi hastaneye götürmeleri veya acil yardım çağırmaları gerekecektir:

  • Bilinç etkilenir
  • Glukagon tedavisi sonrası kafa karışıklığı devam ediyor
  • Karbonhidrat yemesine veya glukagon almasına rağmen kan şekeri düşük kalır.

KAYNAKLAR:

1-https://www.turkdiab.org/