HPV Aşısı Erkeklerde de Kanser Önlemeye Yardımcı Oluyor: Araştırma Sonuçları

HPV aşısının erkeklerde de baş ve boyun kanserleri gibi kanser türlerini önlediği gösterildi. Aşılamanın önemi artıyor.

Erkekler İçin HPV Aşısının Önemi

HPV aşısının rahim ağzı kanseri riskini azalttığı bilinir. Ancak yeni araştırmalar, erkeklerin de bu aşıdan büyük fayda sağladığını gösteriyor. HPV aşısı olan erkeklerde baş ve boyun kanserleri gibi HPV ile ilişkili kanserlerin oranı belirgin şekilde düştü.

Araştırma Bulguları

Yapılan çalışmada, HPV aşısı olan erkeklerde kanser oranlarının yarıya indiği tespit edildi. HPV ile ilişkili kanserler arasında baş ve boyun, anüs ve penis kanserleri bulunuyor. Aşı olan erkeklerde bu kanserlerin genel oranı 100.000 erkek başına 7.5 vakadan 3.4 vakaya düştü. En büyük düşüş baş ve boyun kanserlerinde görüldü; aşılı erkeklerde bu oran 100.000’de 2.8 iken, aşısızlarda 100.000’de 6.3 oldu.

HPV Aşısının Kanser Önleyici Etkisi

HPV aşısının, erkeklerde ağız ve boğaz kanserlerini önlediği biliniyor. Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nden Dr. Glenn Hanna, “HPV aşısı, kanserden korunmanın bir yoludur” dedi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), tüm çocukların 11 veya 12 yaşında rutin olarak HPV aşısı olmasını öneriyor. Aşı, cinsel aktivite başlamadan önce yapılmalı.

Aşı Oranları ve Gelişmeler

HPV, rahim ağzı kanserlerinin büyük çoğunluğundan sorumlu olduğu için, aşılama öncelikle kızlara yönelikti. Ancak erkeklerde de ağız, boğaz, baş, boyun, anüs ve penis kanserleri riskini azaltmada etkili olduğu artık biliniyor. Thomas Jefferson Üniversitesi’nden Jefferson DeKloe liderliğindeki araştırma, HPV ile ilişkili kanser oranlarını izledi ve aşılamanın hem kadınlarda hem de erkeklerde kanser riskini azalttığını doğruladı.

Kadınlarda da Etkili

Çalışma, aşı olan kadınlarda rahim ağzı kanseri oranının 100.000’de 10.4’ten 7.4’e düştüğünü gösterdi. Kadınlarda HPV ile ilişkili tüm kanserlerin oranı da 100.000’de 15.8’den 11.5’e düştü. Ancak, kadınlar baş ve boyun kanseri insidansında aşıdan bir fayda görmedi.

Aşılama Oranları ve Gelişmeler

CDC, 2022 yılında 15-17 yaş arası çocukların %60’ından azının HPV aşısı olduğunu bildirdi. Ancak umut verici bir gelişme var: ASCO toplantısında sunulacak ikinci bir çalışma, ABD’li ergenlerde HPV aşısı oranlarının arttığını gösteriyor. 2011 ve 2020 yılları arasında, HPV aşısı oranı %23.3’ten %43.0’e yükseldi. Erkeklerde aşılama oranı %7.8’den %36.4’e çıktı. Ancak bu oran hala 2020’deki %49.4 oranında olan kızların gerisinde kalıyor.

Bilimsel Yenilikler

• HPV aşısı, erkeklerde baş ve boyun kanserlerini azaltır.
• Aşılama, hem erkeklerde hem de kadınlarda HPV ile ilişkili kanserleri azaltır.
• Erkeklerde aşı oranları artıyor, ancak kızların gerisinde kalıyor.
• Aşılama, toplumda HPV kaynaklı kanserlerin azalmasına yardımcı olabilir.

HANGİ VİRÜSLER HANGİ KANSERE NEDEN OLUR?

1. Human Papillomavirus (HPV)

• Rahim ağzı kanseri: HPV’nin 16 ve 18 numaralı tipleri özellikle bu kanser türüyle ilişkilidir.
• Baş ve boyun kanserleri: HPV, ağız ve boğaz kanserlerine de neden olabilir.
• Anüs, penis, vajina ve vulva kanserleri: HPV, bu bölgelerde de kanser riskini artırabilir.

2. Hepatitis B Virus (HBV) ve Hepatitis C Virus (HCV)

• Karaciğer kanseri (Hepatoselüler karsinom): HBV ve HCV, uzun süreli enfeksiyonlarla karaciğerde kansere yol açabilir.

3. Epstein-Barr Virus (EBV)

• Nazofarenks kanseri: EBV, özellikle Asya’da bu kanser türüyle ilişkilidir.
• Hodgkin lenfoma: EBV, bu tür lenfoma riskini artırabilir.
• Burkitt lenfoması: Özellikle Afrika’da EBV ile ilişkili olarak görülür.
• Mide kanseri: EBV, mide kanserinin bazı türleriyle de ilişkilendirilmektedir.

4. Human T-cell Lymphotropic Virus-1 (HTLV-1)

• Adult T-hücre lösemi/lenfoması: HTLV-1, bu nadir kanser türüne neden olabilir.

5. Human Immunodeficiency Virus (HIV)

• Kaposi sarkomu: HIV enfeksiyonu olan bireylerde, özellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda Kaposi sarkomu gelişebilir.
• Non-Hodgkin lenfoma: HIV, bu lenfoma türüyle ilişkilendirilebilir.
• Serviks kanseri: HIV enfeksiyonu, HPV enfeksiyonunun daha ciddi bir hale gelmesine ve serviks kanseri riskinin artmasına neden olabilir.

VİRÜSLER NASIL KANSER YAPAR?

Virüslerin kansere neden olma mekanizmaları karmaşıktır ve birkaç farklı yolla gerçekleşebilir. İşte bu süreçlerin ana hatları:

1. Genetik Entegrasyon ve Onkogen Aktivasyonu

Bazı virüsler, konak hücrenin DNA’sına entegre olabilir. Bu entegrasyon, hücrenin genetik yapısını değiştirir ve kanserojen etkiler yaratabilir. Örneğin:

• HPV (Human Papillomavirus): HPV’nin bazı türleri, konak hücre DNA’sına entegre olarak E6 ve E7 adı verilen viral onkogenleri aktive eder. Bu onkogenler, hücre döngüsünü kontrol eden p53 ve Rb gibi tümör baskılayıcı proteinleri inhibe eder, bu da hücrelerin kontrolsüz büyümesine yol açar.

2. Kronik Enflamasyon ve Hücresel Stres

Bazı virüsler, kronik enfeksiyonlar ve sürekli enflamasyon yaratarak kansere neden olabilir. Örneğin:

• HBV ve HCV (Hepatit B ve C Virüsleri): Bu virüsler kronik karaciğer enfeksiyonlarına yol açar. Kronik enflamasyon ve sürekli hücresel hasar, DNA mutasyonlarına ve sonunda karaciğer kanserine (hepatoselüler karsinom) yol açabilir.

3. Bağışıklık Sistemi Baskılanması

Bağışıklık sistemini baskılayan virüsler, kanser riskini artırabilir. Örneğin:

• HIV (Human Immunodeficiency Virus): HIV, bağışıklık sistemini zayıflatarak fırsatçı enfeksiyonların ve virüslerin (örneğin, HHV-8) kansere neden olma riskini artırır. HIV pozitif bireylerde Kaposi sarkomu ve bazı lenfomalar daha yaygındır.

4. Epigenetik Değişiklikler

Bazı virüsler, konak hücrelerin gen ekspresyonunu etkileyen epigenetik değişikliklere neden olabilir. Bu, DNA metilasyonu ve histon modifikasyonları gibi mekanizmalarla gerçekleşebilir.

• EBV (Epstein-Barr Virus): EBV, hücresel genlerin epigenetik modifikasyonlarına neden olabilir ve bu değişiklikler hücresel proliferasyonu artırabilir. Bu, nazofarenks kanseri ve bazı lenfomalarla ilişkilidir.

5. Direkt Hücresel Hasar

Bazı virüsler, hücrelerde direkt DNA hasarına neden olabilir. Bu hasar, hücre döngüsünün kontrolsüz hale gelmesine ve kanser gelişimine yol açabilir.

6. Virüs Kaynaklı Proteinlerin Üretimi

Bazı viral proteinler, hücresel sinyal yollarını değiştirerek kanser gelişimine katkıda bulunabilir.

• HTLV-1 (Human T-cell Lymphotropic Virus-1): HTLV-1, Tax adı verilen bir viral proteini üretir. Bu protein, hücresel büyüme ve proliferasyon yollarını aktive ederek T hücrelerinin kontrolsüz büyümesine ve adult T hücre lösemi/lenfomasına neden olabilir.

Bu mekanizmalar, virüslerin kansere nasıl yol açtığını açıklamaktadır. Her virüs farklı bir mekanizma veya birden fazla mekanizma ile kansere neden olabilir. Korunma stratejileri, aşılar, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri bu riskleri azaltmada kritik öneme sahiptir.