Birçok kişiye, kalp hastalığı ve diyabeti önlemek için et tüketimini azaltmaları söyleniyor. Ancak, et tüketimi ile uzun ömür arasındaki ilişkiyi inceleyen artan sayıda çalışma, et yemenin daha uzun yaşama olasılığını artırabileceğini gösteriyor. Özellikle, 100 yıl yaşama şansını artırabilir.
En son yapılan çalışmada, Çin genelinde 5.200 kişi, 1.500 centenarian (100 yaşını geçen kişi) dahil edilerek diyetleri incelendi. Bu çalışmada, daha çeşitli bir diyet tüketenlerin, daha sınırlı bir diyet tüketenlere göre yüzde 23 daha fazla 100 yaşına kadar yaşama olasılığı olduğu bulundu.
Çeşitli Diyet ve Uzun Ömür
2022 yılında yapılan bir Avustralya çalışması, et tüketimi ile yaşam süresi arasındaki ilişkiyi inceledi. Bu çalışmada, ortalama olarak daha fazla et tüketen ülkelerde yaşam süresinin daha yüksek olduğu bulundu.
Bilimsel Bulgular ve Öneriler
Et, kas yapıcı protein ve çeşitli temel besin maddeleri açısından zengindir. Örneğin, bitkilerde bulunmayan B12 vitamini, vücudun enerjiyi gıdalardan çıkarmasına ve kan hücrelerini sağlıklı tutmasına yardımcı olur. Et ayrıca, kırmızı kan hücrelerinin vücuda oksijen taşımasına yardımcı olan demir açısından da zengindir.
ABD Tarım Bakanlığı (USDA) diyet kılavuzları, günde iki ila üç porsiyon et tüketimini önermektedir. 2022 yılında yapılan Avustralya çalışmasında, 170 ülkede yapılan anketlere göre diyetlerindeki et tüketimi ve yaşam süresi karşılaştırıldı. Araştırmacı Dr. Arthur Saniotis, “Bu birçok kişi için sürpriz olmasa da, etin sağlık üzerindeki olumlu etkilerini vurgulamak önemlidir” dedi.
2015 yılında yapılan bir başka çalışmada, ‘mavi bölgeler’ olarak adlandırılan, ortalama üstü sayıda centenarian bulunan bölgelerde yaşayanların, kıyı bölgelerindeki komşularına göre daha fazla et tükettikleri bulundu.
Dengeli Beslenme ve Sağlık
Bilim insanları, aşırı et tüketiminin risklerine de dikkat çekiyor. Özellikle kırmızı et tüketimi, kolon kanseri ve kalp hastalığı riskini artırabilir. Bu nedenle, et tüketiminin yanı sıra sebzeler ve tam tahıllı karbonhidratların da tüketilmesi önemlidir. Dengeli bir diyet, et, balık, meyve ve sebzeleri içermelidir.
Çin Çalışması ve Bulgular
Bugün JAMA Network Open’da yayımlanan Çin çalışmasında, en çeşitli diyetleri tüketenlerin daha uzun yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğu bulundu. Çalışma, Çin Uzun Süreli Sağlıklı Yaşlanma Araştırması verilerine dayanıyordu. Katılımcılar 80 yaş ve üzeri kişiler arasından seçildi ve birkaç yıl aralıklarla anket yapıldı.
Analizde, 100 yaşına ulaşan her katılımcı, centenarian statüsüne ulaşamayan en az iki kişiyle karşılaştırıldı. Ortalama yaş 94’tü ve katılımcıların çoğu kadındı. Diyet çeşitliliğini ölçmek için, katılımcılar dokuz gıda grubunu ne sıklıkla tükettikleri konusunda sorgulandı: tahıl, sebze, meyve, soya ürünleri, yumurta, et, balık, süt ürünleri ve yağ.
Sonuçlar ve Öneriler
Sonuçlar, tüm bu gıda gruplarını haftada en az bir kez tüketenlerin 100 yaşına kadar yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğunu gösterdi. Ayrıca, hiç sigara içmemek ve daha fazla egzersiz yapmak, 100 yaşına kadar yaşama olasılığını artırdı. Eğitim durumu, medeni hal ve alkol tüketimi ise yaşam süresi üzerinde önemli bir etkiye sahip değildi.
Öne Çıkan Önemli Bulgular
- Et tüketimi, uzun ömür üzerinde olumlu etkiler gösterebilir.
- Çeşitli bir diyet, uzun ömür için önemli bir faktördür.
- Aşırı kırmızı et tüketimi riskli olabilir; dengeli bir diyet tercih edilmelidir.
- Sigara içmemek ve düzenli egzersiz, uzun ömür için kritik öneme sahiptir.
Makaleye göre 80 yaşını aşmak ve sağlıklı bir şekilde uzun ömürlü olabilmek için yaşam tarzı önerilerini 10 maddede özetlersek;
- Sigara İçmeyin:
- Sigara kullanımı, uzun ömürlülüğü olumsuz etkileyen önemli bir faktördür. Sigara içmeyen bireylerin 100 yaşına ulaşma olasılığı daha yüksektir.
- Düzenli Egzersiz Yapın:
- Düzenli fiziksel aktivite, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı korur ve yaşlılıkta sağlıklı kalmayı destekler.
- Çeşitli Beslenin:
- Beslenme çeşitliliği, vücudun ihtiyaç duyduğu tüm besinleri almasını sağlar ve sağlık sorunlarını azaltır.
- Alkol Kullanımını Sınırlayın:
- Aşırı alkol tüketiminden kaçının. Makul miktarda alkol tüketiminin bazı sağlık yararları olabilir, ancak aşırıya kaçmamak önemlidir.
- Sağlıklı Bir Vücut Kitle İndeksine (VKİ) Sahip Olun:
- Aşırı kilolu veya obez olmak sağlık sorunlarına yol açabilir. Sağlıklı bir VKİ’ye sahip olmak, uzun ömürlülüğü destekler.
- Stresten Kaçının:
- Kronik stres, sağlığı olumsuz etkileyebilir. Stres yönetimi teknikleri uygulamak, zihinsel ve fiziksel sağlığı korur.
- Sosyal Bağlantılarınızı Güçlendirin:
- Aile ve arkadaşlarla güçlü sosyal ilişkiler kurmak, mental sağlığı ve genel yaşam memnuniyetini artırır.
- Yeterli ve Düzenli Uyuyun:
- Yeterli uyku almak, vücudun dinlenmesi ve yenilenmesi için önemlidir. Uyku düzeninize dikkat edin.
- Kronik Hastalıkları Yönetmek İçin Düzenli Kontroller Yaptırın:
- Diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıkların kontrol altında tutulması, genel sağlığı korur ve yaşam kalitesini artırır.
- Zihinsel Aktivitelere Katılın:
- Beyni aktif tutmak için bulmaca çözmek, kitap okumak veya yeni beceriler öğrenmek gibi zihinsel faaliyetlere katılmak önemlidir.
Bu maddeler, sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyerek uzun ve sağlıklı bir ömür sürdürmek için önemli adımlardır.
KAYNAK:
https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2820220