Ayçiçek yağı kanser yapar mı?
Yeni bir araştırma, hazır gıdalarda kullanılan tohum yağlarının (örneğin, ayçiçek yağı ve kanola yağı) içerdiği omega-6 yağ asitlerinin, kolon kanserinde iltihaplanmayı tetikleyebileceğini ve sağlıklı hücrelerin kontrolsüz büyümesine yol açabileceğini öne sürüyor. Bu tür gıdaların tüketimini azaltmak, kolon kanseri riskini düşürmek için bir adım olabilir.
Arka Plan Bilgisi:
Son yıllarda, 50 yaş altı bireylerde kolon ve rektum kanserlerinin görülme oranı hızla artıyor. Uzmanlar, bu trendin nedenlerini anlamak için çalışırken, dikkat çeken bir faktör ön plana çıkıyor: hazır gıdalar ve bunların içeriği.
Hazır gıdalar, genellikle tohum yağları (ayçiçek, kanola, mısır yağı gibi) kullanılarak hazırlanıyor. Bu yağlar, yüksek oranda omega-6 yağ asitleri içeriyor. Omega-6, vücudun iltihaplanmaya verdiği doğal tepkiyi artırabilir. Ancak iltihap kontrolsüz şekilde uzun süre devam ederse, hücrelerin normal çalışmasını bozabilir ve kanser gibi ciddi hastalıklara zemin hazırlayabilir.
Ana Bulgular:
Araştırmada, 81 kişinin kolon kanseri tümör örnekleri incelendi.
Tümörlerde iltihap artırıcı omega-6 yağ asitlerinin yüksek seviyelerde olduğu,
Buna karşılık, iltihap azaltıcı omega-3 yağ asitlerinin ise yetersiz olduğu bulundu.
Omega-6 yağ asitleri genellikle tohum yağlarından gelirken, omega-3 yağ asitleri balık, ceviz ve keten tohumu gibi kaynaklarda bulunuyor.
- 1950’lerden bu yana, hazır gıdalar ve fast-food tüketimiyle birlikte, insan vücudundaki omega-6 seviyeleri dramatik şekilde arttı.
Yetersiz destek: Çalışma iddiayı destekleyecek donanıma sahip değil. Çalışma popülasyonunun ortalama yaşı 64’tü, dolayısıyla genç yetişkinleri temsil etmiyordu. Çalışma ayrıca katılımcıların diyetiyle ilgili bilgi toplamadı, dolayısıyla tohum yağları tüketimi ile kolon kanseri riski arasında nedensel bir ilişki kuramadı.
Yanıltıcı : Şeker, yağ ve tuz açısından zengin olan işlenmiş gıdalar da tohum yağları içerme eğilimindedir. İşlenmiş gıdaları tüketmekten kaynaklanan sağlık riskleri öncelikle yüksek kalorili ve tuz içerikleriyle ilgilidir. Tohum yağları özünde zararlı değildir ve ölçülü alındığında sağlığa faydalı bile olabilir.
Ana Bulgular
- Tohum Yağları ve Kolon Kanseri İddiası:
Bir araştırma, kolon kanseri tümör dokusunun, sağlıklı dokuya kıyasla daha fazla pro-enflamatuar (iltihap artırıcı) lipit içerdiğini buldu. Bu lipitlerin kaynağı omega-6 yağ asitlerinden biri olan araşidonik asit. Araşidonik asit, diyetle alınan linoleik asitten (bir başka omega-6 yağ asidi) türetilir.- Ancak araştırma, doğrudan tohum yağlarının kanser riskini artırdığını göstermedi.
- Araştırma katılımcılarının yaş ortalaması 64’tü, bu da genç yetişkinleri temsil etmediğini gösteriyor.
Tohum Yağları ve İşlenmiş Gıdalar:
Tohum yağları genellikle işlenmiş gıdalarda bulunur. Ancak bu gıdaların sağlık riskleri daha çok yüksek kalori, tuz ve şeker içeriğine dayanır. Tohum yağları kendi başına “zararlı” değildir.
- Omega-6 Yağ Asitleri Hakkındaki Gerçekler:
- Omega-6 yağ asitleri sadece iltihap artırıcı değil, aynı zamanda iltihabı azaltıcı maddelerin de yapı taşıdır.
- Yapılan çalışmalar, linoleik asit tüketiminin iltihaplanmayı artırmadığını ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltabileceğini göstermiştir.
Öneriler ve Sağlık İpuçları:
- Hazır gıda tüketimini azaltın: Paketlenmiş yiyeceklerde kullanılan tohum yağlarının fazlalığı risk oluşturabilir.
- Omega-3 kaynaklarına yönelin: Haftada 2 kez balık tüketmek veya ceviz, chia tohumu gibi gıdaları beslenmenize eklemek faydalıdır.
- Ev yapımı yemekleri tercih edin: Hazır gıdalar yerine kendi yemeğinizi yaparak hangi yağları kullandığınızı kontrol edebilirsiniz.
- Yağ seçimine dikkat edin: Ayçiçek yağı yerine zeytinyağı gibi daha sağlıklı yağları tercih edin.
- Et seçiminde dikkatli olun: Mümkünse otla beslenmiş hayvanların etlerini tercih edin. Bu etlerde omega-6 seviyesi daha düşüktür.
Sonuçların Önemi:
Bu araştırma, diyetin ve özellikle hazır gıdaların sağlığa etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. İltihap, vücudun kendini savunma mekanizması olsa da, kontrolsüz iltihap kansere kadar gidebilecek ciddi sonuçlar doğurabilir.
Toplum olarak hazır gıdalara bağımlılığı azaltmak, daha sağlıklı bir gelecek için önemli bir adım olabilir. Araştırma henüz kesin bir sonuca ulaşmasa da, sağlıklı beslenmenin kolon kanseri riskini düşürmedeki rolü giderek daha fazla vurgulanıyor.
https://gut.bmj.com/content/early/2024/11/26/gutjnl-2024-332535
Henüz yorum yapılmadı.